Informatie van de testuitgever
De ToM – Theory of Mind – test-R is een van de weinige instrumenten die het construct ToM op een gedifferentieerde wijze benadert. De TOM-R meet in hoeverre kinderen beschikken over een ’theory of mind’: de mate waarin kinderen beschikken over sociaal begrip, sociaal inzicht en sociale sensitiviteit. De TOM ontwikkelt zich volgens drie stadia: voorlopers, eerste manifestaties en hoogste niveau van theory of mind. De test is geschikt voor basisschoolkinderen van 5 tot en met 12 jaar.
De test meet de drie stadia waarlangs ToM zich ontwikkelt: (1) voorlopers van ToM(doen-alsof, het onderkennen van verschil tussen fysisch en mentaal, emotieherkenning); (2) eerste manifestaties van ToM (first order belief en false belief) en (3) hoogste niveau van ToM (second order belief). Met behulp van een gestructureerd interview, dat bestaat uit 14 items, wordt informatie verzameld over de mate waarin kinderen van 4 tot en met 12 jaar beschikken over sociaal begrip, sociaal inzicht en sociale sensitiviteit. De afname van dit interview duurt gemiddeld twintig minuten.
Het instrument is met name bedoeld voor de doelgroep kinderen met autismespectrumstoornissen.
De TOM-R wordt uitgegeven bij Garant Uitgevers en de prijs is € 150,00.
COTAN gegevens
Uitgangspunten bij de testconstructie: Voldoende
Kwaliteit van het testmateriaal: Voldoende
Kwaliteit van de handleiding: Onvoldoende 1)
Normen: Onvoldoende 2)
Betrouwbaarheid: Onvoldoende 3)
Begripsvaliditeit: Onvoldoende 4)
Criteriumvaliditeit: Onvoldoende 5)
1) De handleiding verschaft te weinig informatie.
2) Normen niet representatief en/of de representativiteit is niet te beoordelen; te weinig gegevens.
3) Betrouwbaarheden niet per normgroep berekend.
4) Te weinig onderzoek.
5) Geen onderzoek.
Eigen ervaring
De test bestaat uit een groot stimulusboek waarin de platen staan. Naast de plaatjes staan de vragen voor de testleider. Deze staan dus voor het kind op de kop. Bij jonge kinderen levert dit geen problemen op, maar oudere kinderen of juist hele slimme kinderen kunnen meelezen. De antwoorden zijn niet in het boek. Een ander minpuntje is dat met name vragen van het second order belief erg lastig zijn. Een voorbeeld is: Wat denk John dat Cindy denkt? Kinderen hebben hier nog wel eens moeite mee. Als testleider moet ik de vragen nog wel eens anders stellen of meer in een gesprekje praten over de platen en dan lukt het de kinderen soms toch terwijl bij het strakke vraagschema het niet lukte.
Verder zit er wel veel variatie in de test en de items en neemt deze heel gemakkelijk en snel af. Jammer is dat er niet per bouwsteen een normscore berekend kan worden. Het is dus belangrijk om goed te blijven kijken naar de losse bouwstenen en hoe de totaalscore is opgebouwd.